भारतीय सामानको भरमा नेपाली पर्व : अब स्वदेशमै उत्पादन र उपभोगको परिपाटी चाहियो
सिन्धुली, कार्त्तिक -१
नेपालीहरुको महत्वपुर्ण पर्व तिहार नजिकिदै आएको छ । अहिले नेपाली बजारमा तिहारको रनक मौलाएको छ । हामीहरु धनरासी खर्चेर पर्व मनाउने गरिन्छ । त्यो धनरासी भारत र चाइनको ढिकुटीमा परिन्छ ।
हरेक वर्षजस्तै यसपटक पनि तिहार नजिकिँदै गर्दा नेपालका बजारहरू भारतीय सामानले भरिएका छन्। रंग, तेल, मिठाई, कपडा, दियोदेखि लिएर चिउरा र मसला समेत भारतबाटै आयात भएका छन्। बजारहरू झिलिमिली छन्, तर त्यो चमकभित्र एउटा गम्भीर प्रश्न लुकेको छ — के हामी आफ्नो पर्व आफ्नै वस्तु बिना मनाउनै सक्दैनौं ? पर्व मनाउनु भनेको भारतको बजार भर्नु जस्तै हो ।
दशैं होस् वा तिहार, नेपाली उपभोक्ताहरूले भारतीय उत्पादनको प्रयोग नगरी “सुखै छैन” भन्ने जस्तो अवस्था बनेको छ। चामल, चिउरा, मसला, लुगा, तेल, रंगजस्ता दैनिक तथा पर्वका सामग्री भारतबाटै आउने भएकाले नेपालबाट हरेक वर्ष अर्बौं रुपैयाँ बाहिरिन बाध्य हुन्छ।
अर्थशास्त्रीहरूका अनुसार यस्ता पर्वहरूकै समयमा नेपालबाट भारततर्फ रकम बहाव अत्यधिक हुने गरेको छ। यसले नेपालभित्रको सानो–ठूला उद्योग, कुटीर व्यवसाय, स्थानीय उत्पादन र उद्यमशीलतालाई कमजोर पार्दै लैजान्छ। भने अर्को कुरा हाम्रो रुपैया बाहिरिन्छ ।
तर, समाधान पनि त्यत्तिकै सरल छ — “विदेशी होइन, स्वदेशी प्रयोग गरौं” भन्ने अभियानलाई व्यवहारमा उतार्न सके नेपालमा उत्पादन, रोजगारी र पूँजी दुवै टिक्न सक्छ।
नेपाल सरकार र स्थानीय तहहरूले यदि पर्वका समयमा “नेपालमै बनेको सामान प्रयोग गर्ने” नीति र अभियान अघि सारे, बजारको पैसा गाउँमा, गाउँको पैसा उत्पादनमा, र उत्पादनको नाफा फेरि नेपाली परिवारमा फिर्ता आउने सकारात्मक चक्र सुरु हुन सक्छ।
स्थानीय उद्यमी र व्यवसायीहरू पनि भन्छन् — “नेपालमा उत्पादन गर्न सक्ने सामर्थ्य छ, तर बजार र चेतना चाहिन्छ।”
यदि हामीले आफ्नै दियो बाल्यौं, आफ्नै मिठाई खायौं, आफ्नै कपडा लगायौं भने त्यो केवल आत्मगौरवको कुरा होइन, आर्थिक स्वावलम्बनतर्फको ठोस कदम हुनेछ।
यसैले, यो तिहार र आगामी सबै पर्वहरूमा विदेशी सामान होइन, नेपाली उत्पादनको सम्मान गरौं।
आफ्नो देशको पैसा आफ्नै देशमा राखौं — नेपाल बलियो बनाउने निती सरकारले अविलम्ब गरे देशलाई भलै होला
